طراحی مدل مدیریت ریسک برای پروژه های خطوط هوایی برق با رویکرد تحلیل کیفی و کمی بر اساس استاندارد pmbok

ریسک¬ها در هر کسب و کاری دخیل بوده و بسیاری از مسائل مدیریت پروژه از عدم قطعیت¬های مرتبط با ریسک¬ها بوجود می¬آیند. اخیراً ریسک¬ها در پروژه¬ها از نظر تعداد و تأثیر بیشتر شده¬اند و سهامداران شرکت¬ها به مدیریت ریسک توسعه¬یافته برای محافظت از خود در برابر پیامدهای مالی یا حقوقی نیاز دارند. یکی از با اهمیت ترین صنایع در جهان امروز، صنعت برق است که تمامی صنایع دیگر بدون شک به آن وابسته هستند. شبکه¬های توزیع برق و خطوط انتقال برق به مانند شاهرگ¬های این صنعت حیاتی هستند. در حال حاضر پروژه¬های خطوط هوایی برق، تحت نظر شرکت¬های برق منطقه¬ای سراسر کشور در حال انجام هستند. فازهای انجام این پروژه¬ها ممکن است با ریسک¬های خاص و اثرگذاری مواجه شوند که بر اهداف انجام پروژه¬ها تأثیرگذار باشند. اگر مدیریت ریسک به نحو مطلوبی در پروژه¬های خطوط هوایی اعمال شود، میزان موفقیت آنها، حداقل به لحاظ زمانی و هزینه¬ای بیشتر می¬گردد. در این تحقیق با مرور ادبیات موضوع، نتایج مصاحبه نیمه¬ساختاریافته با خبرگان و ساختار شکست پروژه¬ها، ریسک¬های خطوط هوایی برق در قالب 385 ریسک شناسایی گردیدند. سپس تحلیل کیفی انعطاف¬پذیری با متدولوژی تدوین شده بر اساس استاندارد pmbok انجام شد. بعد از انجام تحلیل کیفی، 84 ریسک مهم شناسایی شدند. فرایند تحلیل کمی که در اکثر تحقیقات قبلی کمتر به عنوان یک فرایند مستقل در نظر گرفته شده است، به منظور تعیین تأثیر ریسک¬های اولویت¬دار بر روی تأخیر زمانی و افزایش هزینه¬ در پروژه¬های خاتمه¬یافته و پیش¬بینی میزان تأخیر زمانی و افزایش هزینه بر روی پروژه¬های جدید انجام گردید. در فرایند تصمیم-گیری مسئول هر ریسک برای پاسخگویی و استراتژی¬های پاسخگویی مشخص شدند، سپس فرایند برنامه¬ریزی پاسخگویی برای ریسک¬های اولویت¬دار و مهم انجام گردید. در فرایند نظارت و کنترل، قابلیت مدیریت شدن و فاز وقوع ریسک¬ها تعیین شدند، آخرین فرایندی که انجام گردید، درس¬آموخته¬های ریسک است که به منظور انتقال تجربیات کسب شده به سایر پروژه¬های این صنعت و افراد درگیر در پروژه¬ها می¬باشد. مهمترین نوآوری این تحقیق، ارائه مدلی برای مدیریت ریسک پروژه¬های خطوط هوایی برق است. تمایزات مدل تحقیق فعلی نسبت به مدل مبنا، یعنی مدل ارائه شده در استاندارد pmbok این است که علاوه بر شش مرحله استاندارد که عبارتند از: برنامه¬ریزی مدیریت ریسک، شناسایی ریسک، تحلیل کیفی، تحلیل کمی، برنامه¬ریزی پاسخگویی به ریسک، نظارت و کنترل ریسک، مرحله تصمیم¬گیری بعد از انجام مرحله تحلیل کمی و همچنین مرحله درس¬آموخته¬های ریسک به انتهای مدل اضافه گردیده است. مدل پیشنهادی در این تحقیق، مدلی عمومی است که قابل تعمیم به پروژه¬های خطوط هوایی برق شرکت¬های برق منطقه¬ای سراسر کشور که در مواردی از جمله موقعیت جغرافیایی، سیستم¬های اجرایی، پیمانکاران، مشاوران، شرائط منطقه¬ای و محیطی متفاوت¬اند، می¬باشد.